Hệ thống phanh ABS ảnh hưởng thế nào đến sự an toàn của bạn?
Các hệ thống an toàn trên xe hơi ra đời nhằm mục
đích bảo vệ người lái trong mọi hoàn cảnh. Tuy nhiên, hiểu được hệ thống làm việc
như thế nào và cách sử dụng ra sao thì không phải khách hàng nào cũng nắm rõ.
Bài viết sẽ giới thiệu về hệ thống phanh ABS, nguyên lý hoạt động cũng như cách
thứcsử dụng thế nào để nó có thể phát huy tối đa khả năng và bảo vệ hành khách.
Phần đầu em xin giới thiệu lý thuyết
Cấu tạo
Mặc dù ra đời từ những năm 1970, nhưng thời
điểm đó hệ thống phanh ABS chỉ được áp dụng trên máy bay, đến nay qua rất nhiều
lần cải tiến, hệ thống này đã dần trở thành một bộ phận được lắp đặt trên 75%
các xe ô tô, giúp hạn chế rất nhiều vụ tai nạn. Tuy nhiên dù thay đổi như thế
nào thì hệ thống phanh ABS đều có chung cấu tạo gồm 3 bộ phận chính:
Wheel Speed Sensor (cảm biến tốc độ 4 bánh): nhiệm vụ của các cảm biến
này là đo đạc tốc độ của các bánh xe và báo về bộ điều khiển trung tâm.
ABS Control Module (bộ điều khiển chống bó
cứng phanh):
Đây là trái tim của phanh ABS, thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận thông tin từ các
cảm biến để quyết định thời điểm kích hoạt phanh và ngắt phanh.
Hydraulic pump and valves (bộ điều khiển thủy
lực):
Tiếp thận thông tin từ bộ điều khiển ABS và tiến hành “ngắt, nhả” phanh từng
bánh.
Cơ chế hoạt động
Đầu tiên, ABS chỉ được kích hoạt khi xe đạt
vận tốc trên 20km/h, dưới vận tốc này thì phanh có đủ khả năng dừng xe ngay lập
tức khi người lái thắng gấp, nhà sản xuất mặc định tắt ABS trong các trường hợp
không cần thiết sẽ giúp tăng tuổi thọ cho hệ thống. Khi tình huống nguy hiểm
xảy ra, chẳng hạn như bạn gặp một chướng ngại vật trên đường và nhấn phanh gấp,
dầu thắng sẽ được đẩy vào bộ điều khiển thủy lực và nén tại đây để tăng áp suất
trước khi truyền đến bốn bánh xe, lúc này hệ thống phanh ABS vẫn đang trong
trạng thái chờ. Cùnglúc đó, bộ điều khiển chống bó cứng phanh sẽ liên tục xử lý
thông tin về tốc độ của từng bánh được các cảm biến gửi về. Nếu nhận thấy bánh
nào đó tốc độ sắp về 0 (bị bó cứng) thì ABS sẽ lập tức ngắt valve dầu tại bánh
đó (nhả phanh) giúp bánh lấy lại tốc độ để điều hướng cho xe. ABS có thể kiểm
soát 1 bánh hoặc cả 4 bánh với thời điểm ngắt nhả phanh khác nhau, việc ngắt
nhả này được thực hiện với tốc độ cực nhanh, 30 lần/ giây để đảm bảo quãng
đường phanh là ngắn nhất và các bánh vẫn điều hướng được cho xe khi tài xế đánh
vô lăng.
Lợi ích thực tế
Khi một xe có lắp ABS, nghĩa là các bánh sẽ
không bị khóa cứng và nó có thể xoay để dẫn hướng cho xe trong khi vẫn thực
hiện nhiệm vụ hãm tốc độ. Điểm mấu chốt của hệ thống này là giúp tài xế làm chủ
tay lái trong khi xe thắng gấp, các bánh xe sẽ không bị khóa cứng và trượt do
quán tính, nhằm hạn chế tai nạn do mất kiểm soát xe gây ra. Để đảm bảo phanh
ABS hoạt động thông suốt, sau khi nhấn mạnh bàn đạp phanh, người lái cần giữ
nguyên áp lực đó để hệ thống ABS làm việc. Bạn sẽ cảm thấy bàn đạp rung lên bần
bật và phát ra tiếng kêu “kịch kịch” rất rõ, đó là dấu hiệu cho thấy ABS đang
hoạt động rất tốt, tránh trường hợp hốt hoảng rồi thả chân phanh ra, ABS sẽ tự
ngắt ngay lập tức và bạn sẽ rơi vào tình huống va chạm nguy hiểm.
Qua việc trải nghiệm các tình huống thực tế,
phanh ABS sẽ hỗ trợ bạn trong các trường hợp như đạp phanh rồi đánh lái gấp để
né chướng ngại vật bất ngờ phía trước xe hoặc vào cua quá nhanh và cần giảm tốc
độ xe để tránh bị dư lái hoặc thiếu lái. Ngoài ra ABS cũng phát huy tác dụng
trong trường hợp bề mặt đường ở bốn bánh xe khác nhau, ví dụ: tình huống thắng
gấp và đánh lái để tránh xe ngược chiều, lúc đó 2 bánh xe bên tài trên mặt
đường nhựa nhưng 2 bánh bên phụ lại nằm dưới lề đường bằng đất hoặc cát, ABS sẽ
được kích hoạt để phân phối lực phanh khác nhau lên các bánh nhằm tạo độ cân
bằng cho xe.
Đối với xe không được trang bị ABS, sau khi
nhấn mạnh phanh, các bánh xe sẽ bị khóa cứng dưới áp lực dầu trong đường ống
phanh. Sau đó xe sẽ bị trượt theo quán tính và người lái mất hoàn toàn quyền
kiểm soát xe, các tài xế lâu năm thường truyền tai nhau cách thoát khỏi việc bị
khóa bánh bằng cách nhấp rồi nhả chân phanh liên tục, tuy nhiên tốc độ khi bạn
tự làm việc này rất chậm nên dẫn đến tình huống được xử lý sẽ kém hiệu quả.
Những điều cần lưu ý
Khi thấy đèn ABS sáng, nó báo hiệu hệ thống
đã có vấn đề và không hoạt động ổn định, bạn cần mang xe đến ngay hãng để kiểm
tra. ABS không làm quãng đường bạn thắng xe trở nên ngắn hơn mà ngược lại còn
dài hơn ở một số trường hợp. Trong lúc ABS hoạt động, đừng quên đánh tay lái để
tránh chướng ngại vật vì mục đích tổn tại của phanh ABS là giúp bạn thực hiện
điều này. Sau khi đạp mạnh hãy giữ nguyên chân phanh để ABS hoạt động, đừng
thấy chân phanh rung mạnh mà bỏ ra, ABS sẽ tự tắt.
Cuối cùng, ABS giúp bạn kiểm soát chiếc xe trong các tình huống
khẩn cấp nhưng nó cũng có giới hạn, vì vậy hãy làm chủ tay lái và đừng lái xe
quá nhanh.
Hi vọng bài viết sẽ giúp các bác lái xe an toàn.
Hùng.TV...Carservice.,JSC
Thân Kính!
Không có nhận xét nào